Dokumenty

        • POLITYKA ORAZ PROCEDURTY OCHRONY MAŁOLETNICH

        •  

          Wersja_pdf

           

           

           

          Załącznik nr 2 do Zarządzenia nr 4/2024 Dyrektora Szkoły Podstawowej nr 2 im. Tadeusza Kościuszki w Korniaktowie Północnym z dnia 18 czerwca 2024 roku.

           

           

           

           

          POLITYKA ORAZ PROCEDURTY OCHRONY MAŁOLETNICH PRZED KRZYWDZENIEM W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 IM. TADEUSZA KOŚCIUSZKI W KORNIAKTOWIE PÓŁNOCNYM

          - skrócona wersja

           

           

           

          Preambuła

           

          Główną zasadą działań podejmowanych przez pracowników Szkoły Podstawowej nr 2 im. Tadeusza Kościuszki w Korniaktowie Północnym jest działanie w trosce o dobro
          i w oparciu o najlepszy interes dziecka. Pracownicy naszej szkoły w relacji z uczniami kierują się poszanowaniem godności i praw dziecka, z uwzględnieniem ich indywidualnych potrzeb.
          W realizacji tych celów pracownicy szkoły działają w ramach obowiązującego prawa
          i swoich kompetencji.

           

           

          Podstawy prawne Polityki ochrony dzieci

           

          1. Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. (Dz. U z 1991r. Nr 120, poz. 526 z późn. zm.).
          2. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.).
          3. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359).
          4. Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1606).
          5. Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 31 z późn. zm.).
          6. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (t.j. Dz. U.
            z 2021 r. poz. 1249).
          7. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1138 z późn. zm.).
          8. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1375 z późn. zm.).
          9. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360
            z późn. zm.)-art. 23 i 24.
          10. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1550 z późn. zm.).

           

           

          Rozdział 1

          Postanowienia ogólne

          § 1

           

          POLITYKA OCHRONY MAŁOLETNICH PRZED KRZYWDZENIEM:

          1) porządkuje przyjęte STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH i w kolejnych rozdziałach opisuje, w jaki sposób Szkoła będzie je realizować, monitorować i ewaluować,

          2) uwrażliwia wszystkich pracowników na wagę podejmowania działań zmierzających do ochrony dzieci przed krzywdzeniem;

          3) wskazuje osoby odpowiedzialne w systemie ochrony małoletnich w jednostce;

          4) określa podejmowanie adekwatnej interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia dzieci i/lub bezpośredniego zagrożenia ich zdrowia i życia;

          5) określenie działań profilaktycznych i interwencyjnych mających na celu zapewnienie dzieciom bezpieczeństwa przed krzywdzeniem.

           

          § 2

           

          Ilekroć w POLITYCE OCHRONY DZIECI jest mowa o:

          1) placówce – należy przez to rozumieć szkołę;

          2) polityce – należy przez to rozumieć POLITYKĘ OCHRONY DZIECI w szkole;

          3) dziecku, uczniu, wychowanku, małoletnim – należy przez to rozumieć osobę, która nie ukończyła 18 lat i uczęszcza do szkoły;

          4) nieletnim – należy przez to rozumieć dziecko poniżej 17 roku życia;

          5) pracownikach – należy przez to rozumieć osoby zatrudnione w szkole, ale
          i wolontariuszy, praktykantów, stażystów, osoby z którymi zostały zawarte umowy cywilnoprawne;

          6) wychowawcy – należy przez to rozumieć nauczyciela, któremu opiece powierzono jeden oddział w szkole;

          7) rodzicach – należy przez to rozumieć rodziców, a także prawnych opiekunów dziecka oraz osoby (podmioty) sprawujące pieczę zastępczą nad dzieckiem;

          8) dyrektorze – należy przez to rozumieć dyrektora szkoły;

          9) krzywdzeniu – należy przez to rozumieć każde zamierzone lub niezamierzone działanie, lub zaniechanie na szkodę dziecka przez jakąkolwiek osobę, w tym pracownika, rodzica, innego małoletniego , w tym zagrożenie dobra dziecka, jego zaniedbywanie;

          10) prokuraturze – należy przez to rozumieć prokuraturę rejonową właściwą wg miejsca zaistnienia przestępstwa;

          11) sądzie opiekuńczym – należy przez to rozumieć Sąd Rejonowy, Wydział Rodziny
          i Nieletnich właściwy z uwagi na miejsce zamieszkania dziecka;

          12) przestępstwie – należy przez to rozumieć w szczególności przestępstwa określone
          w kodeksie karnym;

          13) przemocy domowej – należy przez to rozumieć przemoc zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej;

          14) zagrożeniu dobra dziecka – należy przez to rozumieć przypadki, w których istnieją uzasadnione powody do podejrzenia, że uczeń może być narażony na jakiekolwiek formy zaniedbania, przemocy domowej czy inne trudne do zdefiniowania sytuacje. Katalog możliwych sytuacji będących zagrożeniem dobra dziecka jest otwarty. Przykładowo może to być: zaniedbanie potrzeb życiowych dziecka, tj.; np. prawidłowa higiena, żywienie dostosowane do wieku dziecka, zapewnienie odpowiedniej odzieży; zaniedbanie potrzeb emocjonalnych i psychicznych dziecka (pozostawianie dziecka bez opieki lub w takiej sytuacji, że coś mu zagraża lub sprawowanie opieki pod wpływem alkoholu); niewypełnianie zaleceń lekarskich; surowe dyscyplinowanie dziecka przez rodziców, opiekunów; niestosowanie się do zaleceń jednostki oświatowej co do pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej dziecku; sytuacja, gdy pomimo zastosowanej procedury  i dostępnych środków wychowawczych podopieczny jednostki kontynuuje działania naruszające bezpieczeństwo, dodatkowo gdy rodzice odmawiają współpracy z jednostką, oraz szczególnie w sytuacji, gdy jednostce znane są inne przejawy demoralizacji;

          15) demoralizacji – należy przez to rozumieć, w szczególności:

          a) dopuszczenie się czynu zabronionego (czyli zachowania o znamionach określonych
          w ustawie karnej jako wykroczenie lub przestępstwo),

          b) naruszanie zasad współżycia społecznego,

          c) uchylanie się od obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki,

          d) używanie alkoholu, środków odurzających, substancji psychotropowych, ich prekursorów, środków zastępczych lub nowych substancji psychoaktywnych,

          e) uprawianie nierządu.

          16) Zespole ds. Standardów Ochrony Małoletnich - to zespół pracowników szkoły, którzy dbają o to, aby dzieci w szkole były zawsze bezpieczne.

           

          Ważne miejsca i numery, które pomagają dzieciom

          § 3

           

          Nasza szkoła współpracuje z różnymi miejscami, które pomagają dbać o zdrowie
          i bezpieczeństwo dzieci. Oto niektóre z nich:

           

          1. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Łańcucie

          ul. Adama Mickiewicza 3, 37-100 Łańcut, tel. 17 225 33 07

           

          1. Poradnia Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży w Łańcucie

          ul. Paderewskiego 5, 37 - 100 Łańcut, tel. 17 224 01 32

           

          1. Poradnia Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży w Leżajsku

          ul. Plac Mariacki 9, 37-300 Leżajsk, tel. tel. 17 24 06 192, 17 24 06 193

           

          1. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Białobrzegach

          37-114 Białobrzegi 4a, tel. 17-225-49-53

           

          1. Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Łańcucie

          ul. Piłsudskiego 70/5, 37-100 Łańcut, tel. 17 225 69 69, 697 602 208

           

          1. Sąd Rejonowy w Łańcucie

          ul. Grunwaldzka 10, 37-100 Łańcut, tel. 17 224 23 00

           

          1. Komenda Powiatowa Policji w Łańcucie

          ul. Traugutta 13a, 37-100 Łańcut, tel. 47 822 33 10

           

          Miejsca, w których dzieci mogą uzyskać pomoc:

          1. Telefon zaufania: 800 12 12 12
          2. Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży: 116 111

           

          Te numery to ważne wsparcie, z którego każde dziecko może skorzystać, jeśli potrzebuje pomocy!

           

           

          Rozdział 2

          Rozpoznawanie i reagowanie na czynniki ryzyka i objawy krzywdzenia dzieci

          § 4

           

          1. Pracownicy posiadają wiedzę i w ramach wykonywanych obowiązków zwracają uwagę na czynniki ryzyka i objawy krzywdzenia dzieci.

          2. W przypadku podjęcia przez pracownika podejrzenia, że dziecko jest narażone na krzywdzenie lub jest krzywdzone przez pracownika, należy zareagować zgodnie z procedurą interwencji wskazaną w niniejszej POLITYCE.

           

          § 5

           

          1. Znajomość czynników ryzyka i umiejętne ich rozpoznawanie umożliwiają:

          a) identyfikowanie dzieci, które są bardziej narażone na krzywdzenie,

          b) przerwanie stosowania przemocy wobec dzieci.

          2. Wystąpienie jednego lub nielicznych czynników ryzyka nie jest jednoznacznym sygnałem, że dochodzi do krzywdzenia dziecka. Jeżeli jednak liczba czynników zwiększa się lub jeden
          z nich nasila się, należy podjąć wnikliwą obserwację dziecka i rodziców.

          3. Znajomość symptomów krzywdzenia dziecka i umiejętne ich rozpoznawanie umożliwia:

          a) identyfikowanie dzieci, które są krzywdzone,

          b) przerwanie stosowania przemocy wobec dzieci.

           

           

          Rozdział 3

          Standardy ochrony dzieci

          § 6

           

          1. Nasza szkoła stara się zapobiegać krzywdzeniu dzieci poprzez:
          1. ustalenie zasad, jak bezpiecznie zatrudniać nowych pracowników,
          2. organizowanie szkoleń dla pracowników, aby wiedzieli, jak dbać o dzieci,
          3. określenie, za co odpowiedzialni są poszczególni pracownicy,
          4. ustalenie zasad, jak powinny wyglądać bezpieczne relacje między pracownikami,
            a dziećmi oraz między dziećmi nawzajem,
          5. ustalenie zasad, jak chronić wizerunek dziecka,
          6. ustalenie zasad, jak reagować, gdy zauważymy, że coś może zagrażać dziecku.
          1. Pracownicy znają zagrożenia i objawy krzywdzenia dzieci i zwracają na nie uwagę
            w swojej pracy.
          2. Jeśli pracownik zauważy, że coś może zagrażać dziecku, porozmawia z opiekunami dziecka. Przekazuje im informacje o dostępnej pomocy i zachęca do szukania wsparcia
            w innych miejscach. Wszystko, co zostało zrobione, zapisuje się zgodnie z zasadami szkoły.

           

          Zasady zatrudniania nowych osób w szkole

          § 7

           

          1. Przyszły pracownik szkoły jest sprawdzany pod kątem  posiadania odpowiednich kwalifikacji do pracy z dziećmi oraz czy nie ma wpisu dotyczącego przestępstw seksualnych.
          2. Przyszły pracownik szkoły dostarcza zaświadczenie o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego.
          3. Jeśli przyszły pracownik będący obcokrajowcem, musi przedstawić zaświadczenie z rejestru karnego swojego kraju, dotyczące działalności związanej z dziećmi. Jeśli nie można uzyskać zaświadczenia z danego kraju, osoba musi złożyć oświadczenie o niekaralności i braku zakazu zajmowania się dziećmi.
          4. Każda osoba pracująca z dziećmi musi złożyć oświadczenie o zapoznaniu się
            i przestrzeganiu standardów ochrony dzieci oraz zasad bezpiecznych relacji pracownik – dziecko oraz dziecko – dziecko.

           

          Dzielenie się wiedzą o ochronie dzieci

          § 8

           

          1. Szkolenia dla pracowników – wszyscy pracownicy szkoły uczą się, jak dbać
            o bezpieczeństwo dzieci. Szkolenia są dostosowane do ich roli w szkole.
          2. Co obejmują szkolenia:
          1. zasady ochrony dzieci i ich zastosowanie,,
          2. rozpoznawanie zagrożeń i oznak przemocy,
          3. zapobieganie przemocy i rozwiązywanie konfliktów.
          1. Edukacja dla dzieci i rodziców/ opiekunów prawnych – szkoła prowadzi różne działania, aby uczyć o ochronie, takie jak:
          1. unikanie zagrożeń i reagowanie na nie,
          2. budowanie bezpiecznej relacji i rozwiązywanie konfliktów,
          3. umiejętne szukanie pomocy,
          4.  bezpieczne korzystanie z Internetu,
          5. prawo do ochrony prywatności.
          1. Wsparcie dla dzieci – dzieci mogą zawsze porozmawiać z zaufanym pracownikiem szkoły, jeśli mają problem, obawiają się czegoś lub były świadkiem niewłaściwego zachowania.
          2. Koordynacja działań – osoba odpowiedzialna za ochronę dzieci koordynuje harmonogram szkoleń i działań edukacyjnych.

           

          Osoby odpowiedzialne za bezpieczeństwo dzieci w szkole

          § 9

           

            1. Dyrektor szkoły:
          1. tworzy bezpieczne środowisko w szkole,
          2. wybiera osoby odpowiedzialne za różne sprawy, takie jak:

          - bezpieczeństwo dzieci,

          - bezpieczne korzystanie z Internetu,

          - przyjmowanie zgłoszeń i pomoc dzieciom;

          1. deleguje zadania związane z bezpieczeństwem dzieci,
          2. informuje sąd opiekuńczy i składa zawiadomienia o przestępstwie, jeśli jest to potrzebne.
            1. Osoba odpowiedzialna za standardy ochrony dzieci – pedagog szkolny:
          1. umieszcza zasady ochrony dzieci na stronie szkoły i w budynku szkoły,
          2. szkoli pracowników szkoły w temacie ochrony dzieci,
          3. organizuje szkolenia i działania edukacyjne,
          4. współpracuje z innymi osobami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo,
          5. monitoruje przestrzeganie zasad i aktualizuje je, gdy jest taka potrzeba.
            1. Nauczyciel edukacji informatycznej, administrator portali i stron internetowych szkoły:
          1. przygotowuje zasady bezpiecznego korzystania z Internetu,
          2. przyjmuje zgłoszenia o pojawieniu się niebezpiecznych treści na szkolnych urządzeniach,
          3. sprawdza regularnie, czy zasady są aktualne i skuteczne,
          4. organizuje spotkania z dziećmi na temat bezpieczeństwa w Internecie.

          4. Zespół ds. Standardów Ochrony Małoletnich:

          1. przyjmuje zgłoszenia o problemach z bezpieczeństwem dzieci,
          2. informuje odpowiednie osoby lub policję, gdy jest to konieczne,
          3. dokumentuje zgłoszenia i informuje dyrektora,
          4. podejmuje działania w przypadku zagrożenia, takie jak rozpoczęcie procedury „Niebieskiej Karty”,
          5. tworzy plan wsparcia dla dziecka i współpracuje z nauczycielami i specjalistami,
          6. dba o bezpieczeństwo dziecka i jego potrzeby,
          7. pomaga dziecku w powrocie do normalności i szuka dodatkowej pomocy, jeśli taka jest potrzebna,
          8. monitoruje postępy i zmienia plan wsparcia według potrzeb.

           

          Zasady bezpiecznych relacji między pracownikami a dziećmi oraz relacji między dzieckiem a dzieckiem.

          § 10

           

          1. Naczelną zasadą wszystkich czynności podejmowanych przez pracowników jest działanie dla dobra dziecka i w jego najlepszym interesie.
          2. Pracownik traktuje dziecko z szacunkiem oraz uwzględnia jego godność i potrzeby.
          3. Niedopuszczalne jest stosowanie przemocy wobec dziecka w jakiejkolwiek formie.
          4. Pracownicy realizując te cele działają w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych szkoły oraz swoich kompetencji.
          5. Zasady bezpiecznych relacji pracowników z dziećmi obowiązują wszystkich pracowników, współpracowników, stażystów i wolontariuszy, a także każdą dorosłą osobę mającą kontakt z dziećmi znajdującymi się pod opieką szkoły, jeśli kontakt ten odbywa się za zgodą szkoły i/lub na jej terenie.
          6. Znajomość i zaakceptowanie zasad są potwierdzone podpisaniem oświadczenia.
          7. Szczegółowy opis zasad bezpiecznych relacji między pracownikiem a uczniem znajduje się w załączniku nr 3 oraz załączniku nr 4 Polityki Ochrony Małoletnich przed Krzywdzeniem.

           

          Zasady ochrony wizerunku dziecka

          § 11

           

          1. Szkoła przyjęła zasady, dzięki którym zapewnia bezpieczeństwo wizerunkowi dzieci, określiła zasady rejestrowania wizerunku dziecka na użytek szkoły,  użytek rodzica oraz na użytek osób trzecich i mediów, a także zasady przechowywania zdjęć i nagrań.
          2. Szczegółowy opis zasad ochrony wizerunku dziecka znajduje się w załączniku nr 9 Polityki Ochrony Małoletnich przed Krzywdzeniem.

           

          Rozdział 3

          Procedury postępowania w przypadku krzywdzenia dziecka

          § 12

           

          1. Pracownik szkoły, który pierwszy usłyszy o przypadku krzywdzenia dziecka, powinien spisać notatkę służbową (załącznik nr 6 Polityki Ochrony Małoletnich przed Krzywdzeniem) i przekazać ją niezwłocznie osobie, która należy do Zespołu ds. Standardów Ochrony Małoletnich.
          2. Jeśli podejrzewamy, że dziecku grozi poważne niebezpieczeństwo lub może poważnie się zranić, natychmiast dzwonimy po pomoc, korzystając z numeru 112 lub 999 (pogotowie ratunkowe).
          3. Osoba, która otrzyma notatkę, wdraża odpowiednią procedurę w zależności, czy osobą krzywdzącą jest pracownik szkoły/ rodzic, opiekun prawny/ inne dziecko.
          4. W przypadku, gdy zgłaszającym jest rodzic dziecka krzywdzonego, dyrektor powołuje Zespół interwencyjny.
          5. Działania Zespołu ds. Standardów Ochrony Małoletnich dokumentowane są w formie notatek służbowych.
          6. Dla dziecka krzywdzonego oraz dla dziecka, które krzywdzi zakłada się kartę interwencji (załącznik nr 5 Polityki Ochrony Małoletnich przed Krzywdzeniem), ponadto układane są odpowiednio plan pomocy dziecku krzywdzonemu oraz plan naprawczy wobec dziecka, które krzywdzi.
          7. Zespół ds. Standardów Ochrony Małoletnich prowadzi monitoring zaplanowanych oddziaływań.

           

          Krzywdzenie przez pracownika szkoły

          § 13

           

          1. Jeśli pracownik szkoły krzywdzi dziecko, dyrektor szkoły rozmawia z dzieckiem, rodziną i innymi osobami, które mogą wiedzieć, co się stało. Wszystko, co zostanie ustalone, jest zapisywane w formie notatki służbowej oraz zakładana jest karta interwencji.
          2. Dyrektor rozmawia z rodziną dziecka i mówi, co się wydarzyło oraz jakie wsparcie mogą otrzymać.
          3. Pracownik szkoły zostaje odsunięty przez dyrektora od pracy z dziećmi do wyjaśnienia sprawy.
          4. Jeśli pracownik szkoły zrobił coś, co jest przestępstwem, dyrektor zgłasza sprawę policji lub  prokuraturze.

           

           

          Krzywdzenie przez opiekuna dziecka

          § 14

           

          1. Jeśli opiekun krzywdzi dziecko, pedagog/ psycholog rozmawiają z dzieckiem i innymi osobami, które mogą wiedzieć, co się stało. Z rozmów sporządzana jest notatka służbowa, a także karta interwencji.
          2. Jeśli opiekun zrobił coś, co jest przestępstwem, zgłasza się to policji lub prokuraturze.
          3. Jeśli krzywdzenie jest inne niż przestępstwo, np. zaniedbanie, zgłaszane jest to do sądu rodzinnego.
          4. Osoba zajmująca się pomocą organizuje spotkanie z rodziną, która nie jest sprawcą,
            i mówi, co się wydarzyło oraz jakie wsparcie mogą otrzymać.
          5. Jeśli są obawy o życie i zdrowie dziecka, powiadamia się policję i ośrodek pomocy społecznej, a potem szuka osób, które mogą tymczasowo zająć się dzieckiem.

           

          Krzywdzenie przez inne dziecko

          § 15

           

          1. Jeśli jedno dziecko krzywdzi inne dziecko, pedagog/ psycholog rozmawia
            z obojgiem dzieci, ich rodzinami i innymi osobami, które mogą wiedzieć, co się stało. Wszystko jest zapisywane w formie notatki służbowej oraz zakładana jest karta interwencji.
          2. Wspólnie z rodziną dziecka, które krzywdzi, opracowuje się plan naprawczy, aby poprawić jego zachowanie.
          3. Sprawdza się, czy dziecko, które krzywdzi, nie jest samo krzywdzone przez dorosłych lub inne dzieci. Jeśli tak, podejmuje się odpowiednie działania.
          4. Jeśli dziecko, które krzywdzi, nie chodzi do szkoły, rozmawia się z rodziną dziecka, które zostało krzywdzone, i informuje się o wsparciu oraz o tym, jak można zareagować.
          5. Jeśli rodzina dziecka, które zostało krzywdzone, nie chce pomóc lub ignoruje problem, zgłasza się to do sądu rodzinnego.
          6. Jeśli dziecko, które krzywdzi, ma od 13 do 17 lat i robi coś, co jest karalne, informuje się policję lub sąd rodzinny.
          7. Jeśli dziecko ma ponad 17 lat i robi coś, co jest przestępstwem, zgłasza się to policji lub prokuraturze.
          8. Jeśli dziecko, które krzywdzi, ma od 10 do 13 lat, informuje się sąd rodzinny o możliwej demoralizacji.
          9. Jeśli dziecko, które krzywdzi, ma mniej niż 10 lat, szkoła stara się rozwiązać problem, ale jeśli to nie działa, zgłasza sprawę do sądu rodzinnego.

           

           

          Rozdział 4

          Zasady bezpiecznego korzystania z Internetu i mediów elektronicznych

          §16

           

            1. Szkoła posiada bezpieczny Internet w ramach programu OSE.
            2. Zagrożenia w Internecie:
          1. treści, które są nielegalne lub bardzo szkodliwe (np. przemoc, pornografia),
          2. strony, które mogą wpłynąć negatywnie na zdrowie i samopoczucie (np. nawołujące do przemocy, uzależnienia),
          3. nieodpowiednie kontaktami online, które mogą prowadzić do cyberprzemocy lub szantażu,
          4. ryzykowne zachowaniami online: np. niebezpieczne wyzwania, wysyłanie intymnych zdjęć czy presja do zrobienia czegoś złego.
          1. Jak szkoła zapewnia bezpieczeństwo:
          1. blokuje dostęp do niebezpiecznych treści i stron,
          2. używa specjalnego oprogramowania do ochrony dzieci w Internecie,
          3. ustala zasady korzystania z Internetu w szkole, aby dzieci wiedziały, jak bezpiecznie surfować w sieci.

          4.Zasady korzystania z Internetu -  każde dziecko musi znać zasady bezpiecznego korzystania z Internetu (Załącznik nr 10 Polityki Ochrony Małoletnich przed Krzywdzeniem).

           

          Procedura reagowania w sytuacji kontaktu z Internetowymi zagrożeniami

          § 17

           

          1. Jeśli uczeń będzie miał styczność z opisanymi zagrożeniami internetowymi:
          1. zgłosi to natychmiast osobie dorosłej: opisze, co się stało i kto był zaangażowany,
          2. osoba, która przyjęła zgłoszenie zabezpieczy dowody i powiadomi odpowiednie osoby, np. policję, jeśli złamane zostały przepisy prawa.
          1. Po zgłoszeniu, szkoła będzie monitorować sytuację oraz udzieli pomocy psychologiczno-pedagogicznej, aby upewnić się, że dzieci są bezpieczne i otrzymują potrzebną pomoc.

           

           

          Rozdział 5

          Monitoring stosowania Polityki

          § 18

           

            1. Co dwa lata, osoba wyznaczona przez dyrektora sprawdza, czy wszyscy pracownicy szkoły znają i stosują zasady ochrony dzieci oraz czy trzeba coś zmienić. Robi się to także wśród dzieci i ich opiekunów.
            2. Na podstawie tych informacji, tworzony jest raport, który trafia do dyrektora szkoły. Dyrektor decyduje, co zmienić w zasadach i zleca to osobie odpowiedzialnej za ochronę dzieci.
            3. Jeśli okaże się, że pracownicy nie znają zasad dobrze, przeprowadza się dodatkowe szkolenie.
            4. Pracownicy zostaną poinformowani o wynikach sprawdzenia, a dyrektor wprowadzi zmiany w zasadach.

          Rozdział 6

          Przepisy końcowe

          § 19

           

            1. Nowe Standardy Ochrony Dzieci zaczynają obowiązywać od dnia ogłoszenia.
            2. Polityka oraz Skrócone Standardy Ochrony Małoletnich przed Krzywdzeniem dostępne są:
          1. w papierowej wersji w gabinecie dyrektora szkoły, pedagoga szkolnego,
          2. na stronie internetowej szkoły,
          3. na tablicy ogłoszeń przy bibliotece szkolnej.
            1. Wszystkie współpracujące podmioty muszą przestrzegać tych zasad, jeśli mają kontakt
              z dziećmi.

          Załącznik nr 3 Polityki Ochrony Małoletnich przed Krzywdzeniem

           

          ZASADY BEZPIECZNYCH RELACJI MIĘDZY PRACOWNIKIEM A UCZNIEM

          Pracownik jest zobowiązany do utrzymywania profesjonalnej relacji z małoletnimi
          i każdorazowego rozważenia, czy jego reakcja, komunikat bądź działanie wobec dziecka/ucznia są adekwatne do sytuacji, bezpieczne, uzasadnione i sprawiedliwe wobec innych małoletnich.

          1. W komunikacji z małoletnim pamiętaj o cierpliwości i szacunku, nie zawstydzaj nie upokarzaj, nie lekceważ, nie obrażaj.
          2. Słuchaj uważnie małoletniego i udzielaj mu odpowiedzi adekwatnych do wieku
            i sytuacji, starając się rozmawiać na poziomie twarzy dziecka.
          3. Podejmuj tylko niezbędny kontakt fizyczny z małoletnim, gdy jest odpowiedzią na potrzeby dziecka w danym momencie, uwzględnia WIEK DZIECKA, etap rozwojowy, płeć, kontekst kulturowy i sytuacyjny.
          4. Możesz podnieść ton głosu na małoletniego w sytuacji wynikającej z jego bezpieczeństwa lub innych małoletnich czy/lub za pomocą kontaktu fizycznego powstrzymać dziecko od zrobienia sobie lub innym krzywdy.
          5. Nie naruszaj nietykalności fizycznej dziecka w formie bicia, szturchania czy popychania.
          6. Zapewnij małoletnich, że jeżeli czują się niekomfortowo z jakimś zachowaniem, sytuacją czy słowami mogą o tym powiedzieć Tobie lub wskazanej osobie (zgodnie z wew. procedurami) i mogą oczekiwać reakcji/pomocy.
          7. Doceniaj i szanuj wkład małoletnich w podejmowanie działań i traktu je równo (bez względu na ich płeć, sympatię, orientację seksualną, sprawność/niepełnosprawność, status społeczny, etniczny, kulturowy, religijny i światopogląd).
          8. Szanuj prawo małoletniego do prywatności, a jeżeli musisz odstąpić od tej zasady wyjaśnij to (np. aby chronić dziecko, ucznia odstępujesz od zasady poufności).
          9. Podejmując decyzje dotyczące małoletniego poinformuj go o tym i staraj się brać pod uwagę jego oczekiwania.
          10. Nie zapraszaj małoletnich do swojego prywatnego domu/mieszkania ani nie spotykaj się z nimi poza godzinami pracy. Jeśli zachodzi konieczność spotkania z małoletnimi poza godzinami pracy, musisz poinformować o tym dyrekcję, a rodzice i małoletni muszą wyrazić zgodę na taki kontakt.

           

          1. Podstawowym narzędziem komunikacji z małoletnimi i rodzicami poza godzinami pracy jest dziennik elektroniczny oraz telefon służbowy. Jeśli zachodzi taka konieczność istnieje możliwość kontaktu przez komunikatory społeczne, jeśli
            w grupie lub w gronie odbiorców jest jeszcze jedna osoba dorosła.
          2. Unikaj zbędnego ryzyka w pracy z małoletnim – sprawdzaj czy sprzęt i otoczenie jest bezpieczne.
          3. Nie wolno Ci nawiązywać z małoletnim jakichkolwiek relacji intymnych lub seksualnych (seksualne żarty, komentarze, gesty, udostępnianie treści erotycznych lub pornograficznych, bez względu na formę) czy zachowywać się w obecności małoletnich w sposób niestosowny (np. proponować małoletnim alkoholu, wyrobów tytoniowych ani nielegalnych substancji, jak również używać ich w ich obecności, używać wulgarnych słów, gestów i żartów).
          4. Nie wolno Ci utrwalać wizerunku małoletniego dla potrzeb prywatnych (filmowanie, nagrywanie głosu, fotografowanie). Dotyczy to także umożliwienia osobom trzecim utrwalenia wizerunków dzieci, jeśli dyrekcja nie została o tym poinformowana, nie wyraziła na to zgody i nie uzyskała zgód rodziców/opiekunów prawnych.
          5. Nie wolno Ci wchodzić w relacje jakiejkolwiek zależności wobec małoletniego lub jego rodziców. Nie wolno Ci zachowywać się w sposób mogący sugerować innym istnienie takiej zależności i prowadzący do oskarżeń o nierówne traktowanie bądź czerpanie korzyści majątkowych i innych. Nie dotyczy to okazjonalnych podarków związanych ze świętami w roku szkolnym, np. kwiatów, prezentów składkowych czy drobnych upominków.
          6. Zawsze bądź przygotowany na wyjaśnienie swoich działań wobec małoletnich.
          7. Zachowaj poufność i nie ujawniaj informacji wrażliwych dotyczących małoletniego wobec osób nieuprawnionych, w tym wobec innych małoletnich.
          8. Zachowaj szczególną ostrożność wobec małoletnich, którzy doświadczyli nadużycia
            i krzywdzenia, w tym seksualnego, fizycznego bądź zaniedbania. Takie doświadczenia mogą czasem sprawić, że dziecko będzie dążyć do nawiązania niestosownych bądź nieadekwatnych fizycznych kontaktów z dorosłymi. W takich sytuacjach powinieneś reagować z wyczuciem, jednak stanowczo i pomóc małoletniemu zrozumieć znaczenie osobistych granic.

          Kieruj się zawsze swoim profesjonalnym osądem, słuchając, obserwując
          i odnotowując reakcję dziecka, pytając je o zgodę na kontakt fizyczny (np. przytulenie) i zachowując świadomość, że nawet przy Twoich dobrych intencjach, taki kontakt może być błędnie zinterpretowany przez małoletniego lub osoby trzecie.

          Jeżeli będziesz świadkiem jakiegokolwiek z wyżej opisanych zachowań, sytuacji ze strony innych dorosłych lub małoletnich, zawsze poinformuj o tym dyrektora lub postąp zgodnie z procedurą interwencji opisaną w POLITYCE naszej szkoły.

           

          Załącznik nr 4 Polityki Ochrony Małoletnich przed Krzywdzeniem

           

          ZASADY BEZPIECZNYCH RELACJI MIĘDZY MAŁOLETNIMI

           

          W naszej szkole nie ma zgody na przemoc! Ani fizyczną, ani psychiczną, ani słowną ani cyberprzemoc!

           

          1. W komunikacji z kolegami/koleżankami zachowujemy szacunek, dlatego nie krzyczymy, nie obrażamy, nie lekceważymy, nie wyśmiewamy, nie wykluczamy kolegów/ koleżanek.

           

          1. Pamiętamy, że każdy ma prawo do wyrażania swojego zdania, myśli i przekonań, jeśli nie naruszają one dobra osobistego innych osób, dlatego nie wyrażamy negatywnych, prześmiewczych komentarzy na temat zachowania, pracy czy wyglądu kolegów/ koleżanek.

           

          1. Słuchamy aktywnie, nie używając wulgaryzmów oraz mowy nienawiści (tzw. hejtu).

           

          1. Pamiętamy, że żarty, które nie bawią drugiej osoby, nie są żartami i takie zachowania przerywamy.

           

          1. Szanujemy przestrzeń intymną swoich kolegów i koleżanek, czyli nie naruszamy nietykalności fizycznej drugiej osoby, nie nagrywamy ani  nie rozpowszechniamy wizerunku kolegi/koleżanki bez ich jego/jej wyraźnej zgody.

           

          1. Szanujemy prawo innych do prywatności, dlatego nie przeglądamy rzeczy, telefonu, tabletu, komputera innych osób i ich zawartości, nie ukrywamy rzeczy innych osób np. jeśli chcę pożyczyć jakąś rzecz od kolegi/koleżanki, zapytam.

           

          1. Nie spożywamy alkoholu, nie używamy wyrobów tytoniowych ani nielegalnych substancji oraz nie zachęcamy do ich spożycia kolegów/koleżanek.

           

          1. Unikamy wchodzenia w sytuacje, które mogą mieć dla Ciebie i innych negatywne konsekwencje.

           

          1. Stosujemy słowo „NIE”, jeśli dana forma kontaktu mi nie odpowiada, a w sytuacji konfliktu możemy posłużyć się schematem: komunikatu JA - przykład 5 kroków:
          1. Wycisz się, uspokój, zatrzymaj niepotrzebną kłótnię, zanim stracisz nad sobą kontrolę, a konflikt się tylko pogorszy.
          2. Powiedz co według Ciebie jest problemem, co jest przyczyną nieporozumienia, czego oczekujesz (komunikaty JA).
          3. Słuchaj co mówi druga osoba, jakie są jej odczucia, czego ona oczekuje
            i podsumuj to, co usłyszałeś/usłyszałaś.
          4. Upewnij się, że Twój rozmówca powiedział wszystko odnośnie swoich odczuć.
          5. Wymyślcie rozwiązanie, które będzie satysfakcjonujące dla Was obojga.

          Jeśli nie uda się Nam rozwiązać konfliktu pamiętamy, że zawsze możemy zwrócić się o pomoc do wychowawcy.

          Jeżeli będziesz świadkiem jakiegokolwiek z wyżej opisanych zachowań, sytuacji ze strony innych dorosłych lub dzieci, zawsze poinformuj o tym wychowawcę lub postąp zgodnie
          z procedurą interwencji opisaną w POLITYCE.

           

          Załącznik nr 9 Polityki Ochrony Małoletnich przed Krzywdzeniem

          ZASADY OCHRONY WIZERUNKU DZIECI

           

          Szkoła zapewnia bezpieczeństwo wizerunków dzieci poprzez:

          1. Pytanie o pisemną zgodę rodziców na publikację wizerunku dziecka na początku każdego nowego roku szkolnego.
          2. Udzielenie wyjaśnień, do czego wykorzystamy zdjęcia/nagrania i w jakim kontekście, jak będziemy przechowywać te dane i jakie potencjalne ryzyko wiąże się z publikacją zdjęć/ nagrań online.
          3. Unikanie podpisywania zdjęć/nagrań informacjami identyfikującymi dziecko
            z imienia i nazwiska. Jeśli konieczne jest podpisanie dziecka używamy tylko imienia.
          4. Rezygnację z ujawniania jakichkolwiek informacji wrażliwych o dziecku dotyczących m.in. stanu zdrowia, sytuacji materialnej, sytuacji prawnej i powiązanych
            z wizerunkiem dziecka (np. w przypadku zbiórek indywidualnych organizowanych przez naszą instytucję).

           

          Zmniejszenie ryzyka kopiowania i niestosownego wykorzystania zdjęć/nagrań dzieci poprzez przyjęcie zasad:

          1. wszystkie dzieci znajdujące się na zdjęciu/nagraniu muszą być ubrane, a sytuacja zdjęcia/nagrania nie jest dla dziecka poniżająca, ośmieszająca ani nie ukazuje go
            w negatywnym kontekście,
          2. zdjęcia/nagrania dzieci powinny się koncentrować na czynnościach wykonywanych przez dzieci i w miarę możliwości przedstawiać dzieci w grupie, a nie pojedyncze osoby.

          Rezygnację z publikacji zdjęć dzieci, nad którymi nie sprawujemy już opieki, jeśli one lub ich rodzice nie wyrazili zgody na wykorzystanie zdjęć po odejściu ze SZKOŁY.

          Przyjęcie zasady, że wszystkie podejrzenia i problemy dotyczące niewłaściwego rozpowszechniania wizerunków dzieci należy rejestrować i zgłaszać dyrekcji zgodnie
          z POLITYKĄ, podobnie jak inne niepokojące sygnały dotyczące zagrożenia bezpieczeństwa dzieci.

           

          Rejestrowanie wizerunków dzieci do użytku SZKOŁY

          W sytuacjach, w których SZKOŁA rejestruje wizerunki dzieci do własnego użytku, oświadcza że:

          1. Dzieci i rodzice będą poinformowani o tym, że dane wydarzenie będzie rejestrowane.

          Jeśli rejestracja wydarzenia zostanie zlecona osobie zewnętrznej ( fotograf lub operator) zadbamy o bezpieczeństwo dzieci i młodzieży poprzez:

          1. zobowiązanie osoby/firmy rejestrującej wydarzenie do przestrzegania niniejszych wytycznych,
          2. zobowiązanie osoby/firmy rejestrującej wydarzenie do noszenia identyfikatora
            w czasie trwania wydarzenia,
          3. niedopuszczenie do sytuacji, w której osoba/firma rejestrująca będzie przebywała
            z dziećmi bez nadzoru pracownika SZKOŁY,
          4. poinformowanie rodziców oraz dzieci, że osoba/firma rejestrująca wydarzenie będzie obecna podczas wydarzenia i upewnienie się, że rodzice/opiekunowie prawni udzielili pisemnej zgody na rejestrowanie wizerunku ich dzieci.

          Jeśli wizerunek dziecka stanowi jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, impreza publiczna, zgoda rodziców/opiekunów prawnych dziecka nie jest wymagana.

           

          Rejestrowanie wizerunków dzieci do prywatnego użytku

          W sytuacjach, w których rodzice lub widzowie szkolnych wydarzeń i uroczystości itd. rejestrują wizerunki dzieci do prywatnego użytku, informujemy na początku każdego z tych wydarzeń o tym, że:

          1. Wykorzystanie, przetwarzanie i publikowanie zdjęć/nagrań zawierających wizerunki dzieci i osób dorosłych wymaga udzielenia zgody przez te osoby, w przypadku dzieci – przez ich rodziców.
          2. Zdjęcia lub nagrania zawierające wizerunki dzieci nie powinny być udostępniane
            w mediach społecznościowych ani na serwisach otwartych, chyba że rodzice lub opiekunowie prawni tych dzieci wyrażą na to zgodę,
          3. Przed publikacją zdjęcia/nagrania online zawsze warto sprawdzić ustawienia prywatności, aby upewnić się, kto będzie mógł uzyskać dostęp do wizerunku dziecka.

           

          Rejestrowanie wizerunku dzieci przez osoby trzecie i media

          Jeśli przedstawiciele mediów lub dowolna inna osoba będą chcieli zarejestrować organizowane przez SZKOŁĘ wydarzenie i opublikować zebrany materiał, muszą zgłosić taką prośbę wcześniej i uzyskać zgodę dyrekcji. W takiej sytuacji upewnimy się, że rodzice/opiekunowie prawni udzielili pisemnej zgody na rejestrowanie wizerunku ich dzieci.

          Oczekujemy informacji o:

          • imieniu, nazwisku i adresie osoby lub redakcji występującej o zgodę,
          • uzasadnieniu potrzeby rejestrowania wydarzenia oraz informacji, w jaki sposób
            i w jakim kontekście zostanie wykorzystany zebrany materiał,
          • podpisanej deklaracji o zgodności podanych informacji ze stanem faktycznym.

          Personelowi szkoły nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów i osobom nieupoważnionym utrwalania wizerunku dziecka na terenie instytucji bez pisemnej zgody rodzica dziecka oraz bez zgody dyrekcji.

          Personel szkoły nie kontaktuje przedstawicieli mediów z dziećmi, nie przekazuje mediom kontaktu do rodziców dzieci i nie wypowiada się w kontakcie z przedstawicielami mediów
          o sprawie dziecka lub jego rodzicach. Zakaz ten dotyczy także sytuacji, gdy pracownik jest przekonany, że jego wypowiedź nie jest w żaden sposób utrwalana.

          W celu realizacji materiału medialnego dyrekcja może podjąć decyzję o udostępnieniu wybranych pomieszczeń instytucji dla potrzeb nagrania. Dyrekcja podejmując taką decyzję poleca przygotowanie pomieszczenia w taki sposób, aby uniemożliwić rejestrowanie przebywających na terenie instytucji dzieci.

           

          Zasady w przypadku niewyrażenia zgody na rejestrowanie wizerunku dziecka

          Jeśli dzieci, rodzice nie wyrazili zgody na utrwalenie wizerunku dziecka, będziemy respektować ich decyzję. Z wyprzedzeniem ustalimy z rodzicami i dziećmi, w jaki sposób osoba rejestrująca wydarzenie będzie mogła zidentyfikować dziecko, aby nie utrwalać jego wizerunku na zdjęciach indywidualnych i grupowych. Rozwiązanie, jakie przyjmiemy, nie będzie wykluczające dla dziecka, którego wizerunek nie powinien być rejestrowany.

           

          Przechowywanie zdjęć i nagrań

          Przechowujemy materiały zawierające wizerunek dzieci w sposób zgodny z prawem
          i bezpieczny dla dzieci:

          1. Nośniki analogowe zawierające zdjęcia i nagrania są przechowywane w szkole,
            a nośniki elektroniczne zawierające zdjęcia i nagrania są przechowywane w folderze chronionym z dostępem ograniczonym do osób uprawnionych przez instytucję. Nośniki będą przechowywane przez okres wymagany przepisami prawa o archiwizacji i/lub okres ustalony przez placówkę w polityce ochrony danych osobowych.
          2. Nie przechowujemy materiałów elektronicznych zawierających wizerunki dzieci na nośnikach prywatnych nieszyfrowanych ani mobilnych, takich jak telefony komórkowe i urządzenia z pamięcią przenośną (np. pendrive).
          3. Nie wyrażamy zgody na używanie przez pracowników osobistych urządzeń rejestrujących (tj. telefony komórkowe, aparaty fotograficzne, kamery) w celu rejestrowania wizerunków dzieci.
          4. Jedynym sprzętem, którego używamy jako SZKOŁA, są urządzenia rejestrujące należące do SZKOŁY (telefon, aparat).

           

           

          Załącznik nr 6 Polityki Ochrony Małoletnich przed Krzywdzeniem

           

          ........................................

              pieczątka szkoły

          ..............................................

            (miejscowość, data)

           

           

          NOTATKA SŁUŻBOWA

           

          Nauczyciel, funkcja

          ......................................................................................................................

          Data zdarzenia: .............................................................................................................................

           

          Osoby uczestniczące w zdarzeniu:

          ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

          Krótki opis sytuacji (zdarzenia):

          ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

          ......................................................................................................................................

          Wnioski, ustalenia:

          ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

          Działania, kroki podjęte przez nauczyciela:

          ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

          ______________                                                  (data i podpis)

           

          Załącznik nr 5. Polityki Ochrony Małoletnich przed Krzywdzeniem

          KARTA INTERWENCJI nr

           

          Imię i nazwisko dziecka

           

           

          Przyczyna interwencji (forma krzywdzenia)

           

           

           

          Osoba zawiadamiająca o podejrzeniu krzywdzenia

           

           

           

          Opis podjętych działań w szkole

          Data:

          Działanie:

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

          Spotkania z rodzicami dziecka

          Data:

          Opis spotkania:

           

           

           

           

           

           

           

           

          Forma podjętej interwencji prawnej

          (zakreślić właściwe)

          1. zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa,
          2. wniosek o wgląd w sytuację dziecka/rodziny,
          3. inny rodzaj interwencji. Jaki?

           

          …………………………………………………………….

          …………………………………………………………….

          Dane dotyczące interwencji

           

          Data:

          Nazwa organu, do którego zgłoszono interwencję:

           

           

           

           

           

           

           

          Wyniki interwencji (działań szkoły, działań rodziców, działań prawnych)

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

          ……………………………………..

          (podpis osoby wypełniającej Kartę interwencji)

           

          Załącznik nr 10. Polityki Ochrony Małoletnich przed Krzywdzeniem

          ZASADY BEZPIECZNEGO INTERNETU

           

          Pamiętaj!

          1. Nigdy nie podawaj w Internecie swojego prawdziwego imienia i nazwiska. Posługuj się nickiem, czyli pseudonimem, internetową ksywką.
          2. Nigdy nie podawaj osobom poznanym w Internecie swojego adresu domowego, numeru telefonu i innych tego typu informacji. Nie możesz mieć pewności, z kim naprawdę rozmawiasz!
          3. Nigdy nie wysyłaj nieznajomym swoich zdjęć. Nie wiesz, do kogo naprawdę trafią.
          4. Jeżeli wiadomość, którą otrzymałeś jest wulgarna lub niepokojąca, nie odpowiadaj na nią. Pokaż ją swoim rodzicom lub innej zaufanej osobie dorosłej.
          5. Pamiętaj, że nigdy nie możesz mieć pewności, z kim rozmawiasz w Internecie. Ktoś, kto podaje się za twojego rówieśnika w rzeczywistości może być dużo starszy i mieć wobec Ciebie złe zamiary.
          6. Kiedy coś lub ktoś w Internecie Cię przestraszy, koniecznie powiedz o tym rodzicom lub innej zaufanej osobie dorosłej.
          7. Internet to skarbnica wiedzy, ale pamiętaj, że nie wszystkie informacje, które
            w nim znajdziesz muszą być prawdziwe! Staraj się zawsze sprawdzić wiarygodność informacji.
          8. Szanuj innych użytkowników Internetu. Traktuj ich tak, jak chcesz, żeby oni traktowali Ciebie.
          9. Szanuj prawo własności w sieci. Jeżeli posługujesz się materiałami znalezionymi
            w Internecie, zawsze podawaj źródło ich pochodzenia.
          10.  Spotkania z osobami poznanymi w Internecie mogą być niebezpieczne! Jeżeli planujesz spotkanie z internetowym znajomym pamiętaj, aby zawsze skonsultować to z rodzicami. Na spotkania umawiaj się tylko w miejscach publicznych i idź na nie
            w towarzystwie rodziców lub innej zaufanej dorosłej osoby.
          11.  Uważaj na e-maile otrzymane od nieznanych Ci osób. Nigdy nie otwieraj podejrzanych załączników i nie korzystaj z linków przesłanych przez obcą osobę! Mogą na przykład zawierać wirusy. Najlepiej od razu kasuj maile od nieznajomych.
          12.  Pamiętaj, że hasła są tajne i nie powinno się ich podawać nikomu. Dbaj
            o swoje hasło, jak o największą tajemnicę. Jeżeli musisz w Internecie wybrać jakieś hasło, pamiętaj, żeby nie było ono łatwe do odgadnięcia i strzeż go jak oka w głowie.
          13.  Nie spędzaj całego wolnego czasu przy komputerze. Ustal sobie jakiś limit czasu, który poświęcasz komputerowi i staraj się go nie przekraczać.
          14.  Jeżeli prowadzisz w Internecie stronę lub bloga, pamiętaj, że mają do niej dostęp również osoby o złych zamiarach. Nigdy nie podawaj na swojej stronie adresu domowego, numeru telefonu, informacji o rodzicach, itp. Bez zgody rodziców nie publikuj też na niej zdjęć swoich, rodziny ani nikogo innego, kto nie wyrazi na to zgody.
          15.  Rozmawiaj z rodzicami o Internecie. Informuj ich o wszystkich stronach, które Cię niepokoją. Pokazuj im również strony, które Cię interesują i które często odwiedzasz.
          16.  Jeżeli twoi rodzice nie potrafią korzystać z Internetu, zostań ich nauczycielem. Pokaż im, jak proste jest serfowanie po sieci. Zaproś ich na Twoje ulubione strony, pokaż im jak szukać w Internecie informacji.
          17.  Jeżeli chcesz coś kupić w Internecie, zawsze skonsultuj to z rodzicami. Nigdy nie podawaj numeru karty kredytowej i nie wypełniaj internetowych formularzy bez wiedzy i zgody rodziców.
          18.  W sieci krąży coraz więcej wirusów, które mogą uszkodzić komputer. Dlatego koniecznie zainstaluj oprogramowanie antywirusowe. Porozmawiaj o tym
            z rodzicami i wspólnie wybierzcie, a następnie zainstalujcie odpowiedni program.

          Źródło: www.dzieckowsieci.pl